„Dolina Lipinki” będzie Zespołem Przyrodniczo-Krajobrazowym

O Dolinie Lipinki (Ajsce)

Obszar „Ajski” położony jest w zapadlisku górnośląskim, w którym występowały pokłady węgla kamiennego. Teren obejmuje blisko 41ha. Obszar planowanego zespołu jest położony w środkowym odcinku doliny Lipinki (1250 m długości) i obejmuje dno oraz zachodnie zbocza. Współczesna rzeźba terenu ma typowo antropogeniczny charakter spowodowany działalnością kopalni węgla kamiennego „Śląsk-Matylda” oraz huty cynku „Guidotto”. Obecnie najwyższy punkt stanowi kulminacja hałdy – 290 m n.p.m., a najniższy to sama dolina – 259 m n.p.m. Na terenie znajduje się hałda „Kopyto” o stromych zboczach, której wysokość to około 12-16 m. Z niej rozpościera się szeroka panorama na Chropaczów.

Obszar Ajski charakteryzuje się stosunkowo bogatą i zróżnicowaną florą i fauną. Dolina Lipinki porośnięta jest łęgiem i olsem, a zbiorowiska wodne pokryte są szuwarami. Występują tu rzadkie gatunki roślin m.in.: kruszczyk błotny i szerokolistny, listera jajowata, kruszczyk rdzawoczerwony, konwalia majowa, grążel żółty, czy kosaciec żółty.

Dolina potoku jest bardzo ważnym obszarem pod względem ornitologicznym. Występuje tu szereg gatunków chronionych i rzadkich w skali Polski, a nawet Europy, takich jak m.in. derkacz zwyczajny, przepiórka, wodnik, kropiatka, zimorodek, brodziec samotny, dudek, sowa uszata, pójdźka, dzięcioł zielony, dziwonia, strzyżyk, bączek, ślepowrona, czy raniuszka krętogłowa. Ajska to także ostoja i miejsce rozrodu gadów i płazów, takich jak zaskroniec zwyczajny, jaszczurka żyworodna, jaszczurka zwinka, ropucha zielona, rzekotka drzewna, czy kumak nizinny.

Zespół przyrodniczo-krajobrazowy

Powołanie Zespołu Przyrodniczo-Krajobrazowego jest formą ochrony przyrody wyższą niż użytek ekologiczny. W Świętochłowicach przykładami użytków ekologicznych są: Lasek Chropaczowski, Staw Foryśka, Góra Hugona. Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy wyznacza się w celu ochrony wyjątkowo cennych fragmentów krajobrazu naturalnego i kulturowego, dla zachowania jego wartości przyrodniczych, kulturowych i estetycznych. Na koniec 2019 roku w Polsce istniały 322 Zespoły Przyrodniczo-Krajobrazowe, z czego w województwie śląskim znajduje się ich około 25 – najbliższe to Żabie Doły na granicy Chorzowa i Bytomia, czy Miechowicka Ostoja Leśna w Bytomiu.

Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy „Dolina Lipinki” będzie stanowił 3,13% całkowitej powierzchni miasta, a wszystkie formy ochrony przyrody w Świętochłowicach stanowić będą blisko 6% powierzchni, co w porównaniu do innych miast jest bardzo wysokim wynikiem.