I co dalej? Czyli inne sposoby dochodzenia swoich praw

I CO DALEJ?

Rzecznik Konsumentów działa na zasadzie mediacji. Jego wystąpienia opierają się na obowiązujących przepisach prawa i zmierzają do polubownego załatwienia sporu, poprzez przedstawienie Przedsiębiorcy stanowiska Konsumenta.

Niestety nie zawsze przynosi to oczekiwany efekt, ponieważ nie wszyscy Przedsiębiorcy są skłonni to zmiany swojego stanowiska. Zdarza się więc, że pomimo wyczerpania możliwości polubownego załatwienia sporu przez Rzecznika, Konsument nadal ma prawo dochodzić swoich roszczeń – w inny sposób. Poniżej informacje na temat instytucji świadczących pomoc w dochodzeniu roszczeń, w zależności od kategorii i wartości przedmiotu sporu:

MEDIACJA prowadzona przez Mediatorów Inspekcji Handlowej

Rzecznik, jako zwolennik działania polubownego, wskazuje Konsumentom możliwość podjęcia mediacji za pośrednictwem mediatorów Inspektoratu Inspekcji Handlowej. Zależy to oczywiście od rodzaju przedmiotu sporu. Należy jednak pamiętać, że usługi bankowe, ubezpieczeniowe, pocztowe, telekomunikacyjne, informatyczne, naukowo-badawcze, edukacyjne, a także dotyczące ochrony zdrowia, opieki społecznej oraz energii podlegają wyłączeniu i w tych przypadkach nie możemy liczyć na pomoc mediatorów. We wszelkich pozostałych sporach cywilnoprawnych między Konsumentem a Przedsiębiorcą – owszem. Procedura mediacji prowadzona jest bezpłatnie dla obu stron sporu. Mediacja wszczynana jest na wniosek Konsumenta. Wzór formularza do pobrania na stronie Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Katowicach.

Formularz wniosku o mediację do pobrania na stronie internetowej Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Katowicach: www.ih.katowice.pl.

MEDIACJA prowadzona przez Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej

Wszczynana jest na wniosek Konsumenta i odbywa się bez żadnych dodatkowych formalności. Podejmowana jest w sytuacji, kiedy reklamacja dotycząca usług telekomunikacyjnych lub pocztowych złożona przez Konsumenta nie została rozpatrzona pozytywnie. Warunkiem podjęcia – jak w przypadku każdej mediacji – jest wola uczestnictwa w niej obu stron sporu. Wniosek o mediację do pobrania na stronie www.cik.uke.gov.pl.

MEDIACJA prowadzona przy Komisji Nadzoru Finansowego

Służy ona polubownemu załatwianiu sporów pomiędzy uczestnikami rynku finansowego, w szczególności instytucjami finansowymi a odbiorcami świadczonych przez nie usług. Może być podjęta tylko po wyrażeniu zgody obu stron. Jeżeli na skutek postępowania mediacyjnego nie dojdzie do zawarcia ugody, wówczas – znów za zgodą obu stron sporu – można złożyć zapis na Sąd Polubowny przy KNF. Koszty mediacji pokrywane są w formie przedpłaty w kwocie 250 zł opłacanej po uzyskaniu zgody obu stron na mediację, ale jeżeli dojdzie do porozumienia – 70 % ulega zwrotowi, jeżeli do ugody nie dojdzie – opłata nie jest zwracana.

STAŁY POLUBOWNY SĄD KONSUMENCKI przy Wojewódzkim Inspektoracie Inspekcji Handlowej

Jeżeli przedmiot sporu ma wartość niższą niż 10 000 zł i dotyczy towaru bądź usługi, można złożyć pozew do Stałego Polubownego Sądu Konsumenckiego działającego przy Wojewódzkim Inspektorze Inspekcji Handlowej. Jest to forma korzystna dla Konsumenta z uwagi na zmniejszenie kosztów postępowania sądowego – zapis na Sąd Polubowny jest bezpłatny, a jedyne koszty mogą wiązać się z powołaniem biegłego oraz stawiennictwem strony, a stronie, która zdecyduje się działać przez pełnomocnika, nie przysługuje zwrot kosztów z tego tytułu. Ostateczne koszty są ustalane w wyroku Sądu i pokrywa je strona, która przegrała spór.

Wniosek do Sądu może być skierowany zarówno przez Konsumenta, jak i Przedsiębiorcę. Przewodniczący Sądu proponuje zawarcie ugody przedsądowej. Jeżeli do niej nie dojdzie, obie strony powinny wyrazić zgodę na zapis na Sąd Polubowny. Jeśli wówczas któraś ze stron odmówi – do rozprawy przed Sądem Polubownym nie dojdzie i pozostanie wyłącznie powództwo cywilne.

Wyrok Sądu Polubownego jest ostateczny, a po stwierdzeniu jego skuteczności przez Sąd Powszechny i po opatrzeniu klauzulą wykonalności może być wykonany przez komornika. Istnieje jednak możliwość wniesienia skargi do Sądu Powszechnego o uchylenie wyroku Sądu Polubownego.

Formularz zapisu na Sąd oraz wzór pozwu do pobrania na stronie internetowej Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Katowicach: www.ih.katowice.pl.

SĄD POLUBOWNY przy Prezesie Urzędu Komunikacji Elektronicznej

Sąd Polubowny jest doskonałym rozwiązaniem, aby szybciej, taniej i bez zbędnych formalności dochodzić roszczeń w sprawach telekomunikacyjnych lub pocztowych. Jeżeli więc zaginęła nasza przesyłka albo rachunki telefoniczne wydają się niewiarygodnie wysokie, a reklamacja złożona bezpośrednio do przedsiębiorcy spotkała się z odmową – możemy złożyć wniosek o rozstrzygnięcie sporu do Sądu Polubownego przy Prezesie UKE.

Wniosek do Sądu można złożyć dopiero po zakończeniu procesu reklamacyjnego i może dokonać tego strona sporu: Konsument, przedsiębiorca telekomunikacyjny lub operator pocztowy. Sąd Polubowny może się odbyć dopiero po uzyskaniu zgody oby stron sporu.

Koszty takiego postępowania, leżące po stronie wnioskodawcy, wynoszą od 100 do 3000 zł  w zależności od wartości sporu (wynagrodzenie dla arbitrów), które należy płacić dopiero po otrzymaniu wezwania z sądu polubownego, a stanie się to po uzyskaniu przez Sąd zgody na zapis przez drugą stronę sporu. Więcej szczegółów na ten temat, a także wszelkie wzory formularzy są dostępne na stronie www.cik.uke.gov.pl

SĄD POLUBOWNY przy Komisji Nadzoru Finansowego

Rozpatruje sprawy, których wartość przekracza 500 zł oraz o prawa niemajątkowe. Wyrok Sądu, po zatwierdzeniu przez właściwy sąd powszechny ma moc prawną na równi z wyrokiem sądu powszechnego. Opłata stała dla konsumenta wynosi 250 zł (do opłacenia po wyrażeniu zgody przez drugą stronę sporu), ale koszty mogą wzrosnąć o dodatkowe koszty postępowania, np. powołania biegłych lub zastępstwa procesowego (jeżeli instytucja finansowa była reprezentowana przez pełnomocnika) i ostatecznie określi je orzeczenie Sądu. Na stronie www.nff.gov.pl można uzyskać niezbędne informacje na temat zarówno mediacji, jak i Sądu Polubownego, a także pobrać niezbędne formularze.

BANKOWY ARBITRAŻ KONSUMENCKI

To instytucja, która na wniosek Konsumenta podejmuje próbę rozstrzygnięcia sporu pomiędzy nim, a bankiem w zakresie roszczeń pieniężnych z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania przez bank czynności bankowych. Wartość przedmiotu sporu nie może przekraczać 8000 zł, a przedmiotowy spór nie mógł zaistnieć przed 1 lipca 2001 roku. Przedmiotem sporu nie mogą być sprawy związane ze świadczenia Skarbu Państwa, zwłaszcza dotyczące książeczek mieszkaniowych i kredytów dofinansowywanych ze środków budżetowych.

Wniosek o wszczęcie postępowania należy przesłać pocztą, należy do niego dołączyć dokument potwierdzający zakończenie postępowania reklamacyjnego w banku lub oświadczenie konsumenta o braku odpowiedzi w terminie 30 dni na swoją skargę skierowaną do banku. Należy również wnieść opłatę w kwocie 50 zł, chyba że wartość przedmiotu sporu jest niższa niż 50 zł, wówczas opłata za podjęcie działania przez Arbitra Bankowego wynosi 20 zł. Orzeczenia Arbitra Bankowego są dla banku ostateczne i zobowiązują bank do wykonania go w terminie 14 dni od daty otrzymania wypisu orzeczenia. Jeśli zaś Konsument nie jest zadowolony z rozstrzygnięcia, może skierować sprawę do Sądu.

Więcej szczegółowych informacji znajdziemy na stronie internetowej www.zbp.pl

SĄD CYWILNY

Jeżeli zawiodą już wszelkie polubowne sposoby załatwienia sporu, nie uda się go rozstrzygnąć za pośrednictwem Rzecznika Konsumentów, nie pomoże mediacja, a na Sąd Polubowny nieuczciwy przedsiębiorca uparcie nie wyraża zgody – możemy pozwać go do Sądu Powszechnego z powództwa cywilnego.

Jest to jednak droga bardziej kosztowna i bardziej sformalizowana, a na ostateczne rozstrzygnięcie będziemy czekać znaczeni dłużej. Tak czy inaczej, jeżeli nie udało się dojść do kompromisu, a wartość przedmiotu sporu lub wyrządzonej szkody jest dla nas duża i nie chcemy machnąć na to ręką – Sąd jest jedynym i ostatecznym rozwiązaniem.

Pozew należy złożyć do Sądu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania pozwanego lub adres siedziby firmy, którą pozywamy (sposób ustalania właściwości określa art. 27 ustawy z dnia 17 listopada 1964 roku Kodeks postępowania cywilnego). W przypadku powództw przeciwko przedsiębiorcom może mieć zastosowanie tzw. właściwość przemienna, co w praktyce oznacza, że przeciwko przedsiębiorcy posiadającemu sieć oddziałów, ale
z siedzibą w Gdańsku, pozew możemy złożyć w sądzie rejonowym właściwym dla jego oddziału, np. w Katowicach, jeżeli tam mieści się jeden z oddziałów firmy. Uprawnia nas do tego art. 33 Kodeksu postępowania cywilnego. Jeżeli zaś nasze roszczenie dotyczy umowy (jej zawarcia, ustalenia treści, niewykonania bądź nienależytego wykonania umowy), możemy – na podstawie art. 34 Kodeksu postępowania cywilnego – złożyć pozew do Sądu właściwego dla miejsca wykonania umowy.

Nasza sprawa trafi do wydziału cywilnego właściwego Sądu, a od wyroku przysługuje apelacja do Sądu wyższej instancji.

Oczywiście Miejski Rzecznik Konsumentów służy pomocą w sporządzaniu pozwu, zarówno do Sądu Powszechnego, jak i Polubownego.

Miejski Rzecznik Konsumentów