Rekultywacja – polega na przywróceniu gruntom zdewastowanym wartości użytkowej poprzez wykonanie właściwych zabiegów technicznych, agrotechnicznych i biologicznych.
Na obszarze Górnego Śląska istnieje wiele starych oraz nowych zwałowisk poprzemysłowych, które ze względu na usytuowanie z otaczającym je terenem tworzą nową konfigurację terenu. Są to zwały niwelacyjno – podpoziomowe oraz zwały nadpoziomowe, posiadające różny kształt i formę. Obecność takich obszarów pociąga za sobą rozliczne konsekwencje:
- Przekształceniu ulega środowisko naturalne, następuje degradacja gleb i oraz naruszenie budowy geologicznej terenu, co pociąga za sobą zubożenie świata organicznego
- Składowane odpady oddziałują na środowisko poprzez emisję pyłów na tereny przyległe oraz migrację składników rozpuszczalnych;
- Zanieczyszczenie powietrza, gleb i wód gruntowych;
- Pod wpływem obciążenia terenu masą zwału następuje jego odkształcenie, co może powodować zniszczenia w systemie melioracyjnym;
- Wadliwie zlokalizowane zwały zamykają naturalny spływ wód powodując nawodnienie lub przesuszenie przyległych gruntów;
- Stwarzają zagrożenie dla zdrowia i życia organizmów, w tym życia i zdrowia ludzkiego ze względu na często toksyczny charakter, pylenie czy czynność termiczną;
- Obniżają walory estetyczne krajobrazu
Środowisko Świętochłowic jest jednym z najbardziej przekształconych miejskich środowisk aglomeracji katowickiej. Przemysł i nadmierna urbanizacja przez lata spowodowały stopniową degradację terenów w mieście. Obecnie przykłada się ogromną wagę do rekultywacji tych terenów i do przywrócenia ich do stanu właściwego, tak aby mogły być wykorzystane pod kolejne inwestycje, które nie będą zagrażały środowisku naturalnemu.
Przeważająca część powierzchni hałd jest zazieleniona – głównie jest to zieleń trawiasta.
Fazy rekultywacji
- Faza rekultywacji przygotowawczej (dokumentacyjna)
- Faza rekultywacji podstawowej (technicznej) – obejmują czynności realizowane na powstającym lub już istniejącym nieużytku:
- właściwe ukształtowanie rzeźby terenu;
- ukształtowanie i regulacja warunków hydrologicznych;
- odtworzenie gleb metodami technicznymi;
- izolowanie gruntów toksycznych lub użyźnienie jałowych;
- budowa dróg dojazdowych;
- Faza rekultywacji szczegółowej (biologicznej) – polega na biologicznej i przeciwerozyjnej odbudowie zboczy i wierzchowin oraz zapoczątkowaniu i przyspieszeniu procesów glebotwórczych.
- Zagospodarowanie